İmar Planının İptali ve İmar Davası
Belediyelerin planlamış olduğu imar planları, imar uygulamaları için yapılır. İmar planları, taşınmazların çevrelerinin iyileştirilmesi ve organize edilmesi için gereklidir. İmar planlarının birçok çeşidi vardır. Bu çeşitliliğin ayrımı ölçekler ile yapılır. 1/1000, 1/5000, 1/100000 ölçekler şeklinde imar planları bulunmaktadır. İmar planını yapma işlemleri ve onaylanması Çevre ve Şehircilik Bakanlığının, büyükşehir belediyesinin ve ilçe belediyelerinin görevleri arasında yer almaktadır. İmar planının onaylanmasının ardından imar planı uygulamaya dökülür. Eğer vatandaşın imar planı ile ilgili şikayetleri ve memnuniyetsizliği varsa askıya çıkmasından sonra 30 gün içerisinde ilgili belediyeye başvurarak itiraz edebilir. İtirazı kabul edilmediğinde ise 60 gün içinde idare mahkemelerine giderek imar davası açması gerekmektedir.
İmar planlarının hukuka aykırı olması durumunda imar davası açılarak aykırılığın ortadan kaldırılması sağlanır. Birçok sebepten imar planı için dava açılabilir ve imar planının iptali sağlanabilir. İmar planlarının iptaline neden olabilecek maddeler aşağıdaki gibidir:
- Eksik inceleme yapılması
- İmar planının turizm mevzuatına aykırı olması
- İmar planı yapımında sosyal donatılarda eşdeğer alanın ayrılmaması
- İlk kez yapılmış imar planının ya da üzerinde değişiklikler yapılmış olan imar planının üst ölçekte olan planlarla uyumlu olmaması
- İmar planını değiştirirken gereken usul kurallarının çiğnenmesi
- Eski eser mevzuatına karşı bir aykırılığın olması
- Mahkemelerin iptal kararlarına uygun olmaması
- Teknik yetersizlikler
- Plan müellifinin yeterli olmaması
- Yatırım yapacak olan kuruluşun imar planı hakkında görüşlerinin alınmaması
- Planlama esaslarına, şehircilik ilkelerine ve kamu yararına karşı olması
- İmar planı tadilatı yapılırken yapılan değişiklikler sonucunda imar planının bütünlüğünün bozulması
- Eşit durumlarda ayrımcılık yapması,
- Bazı arazi sahiplerini koruma ve menfaatlendirme amacı gütmesi,
Yukarıda saymış olduğumuz sebepler yüzünden imar planı için bir imar davası (imar planı iptal davası) açıldığında imar planı iptal edilebilir . Bu davalar ile sonucu yasalara ve yönetmeliğe aykırı olan imar planları iptal edilebilir ve yeniden düzenlenmesi sağlanabilir.
İmar planlarının iptal nedenlerini kısaca 5 maddede toplayabiliriz. Bunlar; yetki yönünden hukuka aykırılık, biçim yönünden hukuka aykırılık, neden yönünden hukuka aykırılık, konu yönünden hukuka aykırılık, amaç yönünden hukuka aykırılık şeklindedir. Bu maddelerden birine dayanarak imar davası açabilirsiniz ve imar planında yanlış gördüğünüz konuların giderilmesini sağlayabilirsiniz. İmar planları hazırlanırken çevrenin nüfus ve yoğunluk bakımından incelenmesi gerekmektedir. İmar planı ile taşınmaza karşı hakkın özüne dokunan bir sınırlama olduğunda imar planı üzerinde değişiklik yapılmalıdır ve şartlar iyice incelendikten sonra imar planı gerektiği şekilde düzenlenmelidir. Hatalı görülen imar planları için açılan imar davası, imar planının uygulanması süresini uzatacaktır. Böyle olumsuzluklarla karşı karşıya kalmamak için imar planı titizlikle ve konunun uzmanları tarafından hazırlanmalıdır ve uygulamaya dökülmelidir. İyi hazırlanmış bir imar planı ile kısa sürede şehrin o bölgedeki dokusu yenilenecek ve hiçbir olumsuzluk ile karşılaşılmadan imar planının uygulaması da başarılı olacaktır. Plan yapan Bakanlık ya da belediyelerin imar davası ile uğraşmamak için; planları hazırlarken üniversitelerden ve şehircilik uzmanlarından yararlanması, planlama esaslarına, şehircilik ilkelerine ve planın kamu yararı için olup olmadığına dikkat etmesi gerekmektedir.
