6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe girmesiyle birlikte yürürlükten kalkan 6570 sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanun, konut ve çatılı işyeri kiralarında kiraya verene kanunda sayılı belli haller dışında sözleşmeyi feshetme hakkı tanımamaktaydı.
Ancak, kiralamalara ilişkin olarak Türk Borçlar Kanunu bünyesinde düzenlenen yeni hükümler çerçevesinde, şartların mevcut olması halinde kiraya veren her hangi bir gerekçe ileri sürmeksizin sözleşmeyi tek taraflı olarak feshedebilecek.
Kiraya verenin böyle bir hakkı kullanabilmesi için, belirli süreli bir kira sözleşmesinin tarafı olması ve bu sözleşmenin kararlaştırılan süre sona erdikten sonra kiracı tarafından feshedilmeyerek 10 yıl süreyle uzaması gerekiyor.
Sözleşmenin uzamaları toplam 10 yılı bulduğunda, takip eden her uzama yılı içinde kiraya verenin artık herhangi bir gerekçe göstermeden sözleşmeyi feshetmesi mümkün.
Kiraya verenin süresinde yapacağı fesih bildiriminin kiracıya ulaşması kira sözleşmesinin ileriye etkili olarak sona ermesi için yeterli…
Türk Borçlar Kanunu ile getirilen bu imkanın halen devam etmekte olan sözleşmelere nasıl uygulanacağına gelince:
6570 sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanun döneminde akdedilmiş olan kira sözleşmelerinden kaynaklanan sona erme, temerrüt ve tasfiye hallerine Türk Borçlar Kanunu hükümlerinin uygulanacağı Türk Borçlar Kanununun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunda (6101 sayılı) düzenlenmiş, bu çerçevede 01.07.2012 tarihinden önce akdedilmiş kira sözleşmelerinin de aynı şartlar altında feshedilebilme imkanı getirilmiştir.
Hal böyle olmakla birlikte; 6101 sayılı kanun, 01.07.2012 tarihinden önce akdedilmiş sözleşmelerinin kiraya veren tarafından gerekçesiz olarak feshedilebilmesi için bazı erteleme süreleri düzenlemiştir. Kiraya veren fesih hakkını ancak bu erteleme sürelerinin bitiminde kullanabilecektir.
6101 sayılı kanunun yürürlük tarihi olan 01.07.2012 tarihinde uzama süresi 10 yılı doldurmuş olan sözleşmeler için 01.07.2014 tarihinden sonra, aynı tarihte 10 yıllık uzama süresini doldurmamakla birlikte bu sürenin dolmasına 5 yıldan az bir süre kalmış olan sözleşmeler içinse 01.07.2017 tarihinden sonra gerekçesiz fesih hakkını kullanabilecektir.
Diğer yandan; belirsiz süreli kira sözleşmelerinde –aksine bir husus karalaştırılmadığı takdirde- kiracının her zaman, kiraya verenin ise kiranın başlangıcından on yıl geçtikten sonra genel hükümlere göre sözleşmeyi feshedebileceğini de bu vesileyle hatırlatalım…
Gerekçesiz fesih hakkının tanınmasını, bir ömür boyu kira sözleşmesiyle bağlı kalan kiraya vereni bu esaretten kurtarması bakımından hakkaniyete uygun bir düzenleme olarak değerlendirmek yanlış olmayacaktır. Fesih hakkının kullanılmasının bir defaya mahsus olmak üzere erteleme sürelerine tabi tutulmasını da, yeni ve bilinmeyen bir uygulamanın getireceği beklenmedik sorunların azaltılmasını sağlayacak olması nedeniyle olumlu buluyoruz.
